"Ashabım yıldızlar gibidir, hangisine uyarsanız hidâyet bulursunuz." Sözü hadis değil

"Ashabım yıldızlar gibidir, hangisine uyarsanız hidâyet bulursunuz."

Bu hadis uydurmadır.

Ravilerinden olan Sellâm b. Suleym yalancı olup, İbn Hibban’ın da dediği gibi uydurma hadisler rivayet etmiştir. Diğer bir râvi olan Hâris b. Gusayn ise bilinmemektedir. Buna rağmen Şa’rânî şöyle der: «Bu hadis hakkında muhaddisler (zayıflığına dair) konuşmuş olsalar bile, keşf ehline göre sahihtir!» Ancak Şa’rânî’nin bu sözü hiç şüphesiz batıldır! Çünkü keşf yoluyla hadislerin tashih edilmesi tasavvufi bir bid’attır. Bunu asıl kabul etmek, biraz önceki hadis gibi aslı olmayan batıl hadislerin sahih olduğunu kabule götürmesi demektir. Keşf, sahih olarak vukû bulur ise, en iyi durumda bile, rey ile aynı derecededir. Rey ise, hata da eder isabette edebilir. Tabi ki buna heva karışmamış ise bu böyledir. Allah’ın rızası olmayan her şeyden selâmet dileriz.

Bu rivayetin uydurma olduğuna bir başka delil de; nasıl olur da Peygamber (s.a.s) sahabeden olan her bir ferde uymamızı tavsiye edebilir? Kaldı ki sahabe arasında âlim olduğu gibi, ilimde orta seviyeli ve daha da aşağı olanlar vardı. Konuyla ilgili gelen rivayetlerin uydurma olduğunu söyleyen İbn Hazm şöyle devam eder: « Çünkü Allah Teala Peygamberi (s.a.s)’i (O, arzusuna göre konuşmaz. O (bildirdikleri) vahyedilenden başkası değildir) (Necm 3-4) şeklinde nitelendiriyor ise, Peygamber (s.a.s.)’in şeriata dair bütün sözlerinin gerçek ve şüphesiz olarak Allah’tan geldiği anlaşılır. Allah’tan gelen şeyde de ihtilaf olmaz. Çünkü ayette (Eğer o (Kur’an), Allah’tan başkası tarafından gelmiş olsaydı onda birçok tutarsızlık bulurlardı ) buyurulmuştur. Allah ( Birbirinizle çekişmeyin ) ayetiyle bizlere tefrika ve ihtilafı yasaklar. Dolayısıyla sahabeden her birine tâbî olmamızı Allah Resulu (s.a.s)’in bizlere emretmesi imkansızdır. Çünkü sahabenin içerisinde birisinin helal kıldığını haram kılan bulunabilmektedir. Eğer durum böyle olsaydı, Semure b. Cundup’a uyarak içkinin satışı helâl olurdu. Ebû Talha’ya uyarak ta oruçlunun dolu yemesi helâl olurdu (orucu bozulmazdı). Bunlar diğer sahabelere tâbî olunduğunda da haram oluyor. İbn Abdi’l Berr, Camiul-İlm (2/91), İbn Hazm, İhkâm (6/82), Nasuriddin el-Albani

Ayrıca bu söze uydurma demek sahabenin faziletine dil uzatmak değildir. Size Kuran ve sünnete uymayı tavsiye ederim diyen bir peygamber Ashabına uymayı tavsiye eder mi? Sadece onların takip ettikleri yolu takip etmeyi tavsiye eder. Nitekim bu hususta şu rivayet var:

Peygamberimiz de fırka ve cemaatlere bölünen, paramparça olan, dalalet ve hüsrana sürüklenen ümmeti içinde kimlerin kurtulacağı hakkında “O kurtulanlar kimlerdir yâ Resulullah” diye sorulduğunda “Benim ve ashabımın üzerinde bulunduğu yolun aynısını takip edenlerdir.” buyurmuştur. Ebû Davut 1- Tirmizî 18

Sahabeler arasında karşılıklı savaşanlar olmuştur. O halde sahabeye tabi olmak hidayet yolu olursa savaşan sahabelerden hangisine uymak hidayet yolu olabilir? Hz. Ali (r.a.) ile Hz. Muaviye (r.a.) arasında ve yine Hz. Ali ile Hz. Aişe arasında çıkan savaşlarda her iki tarafta da sahabeler vardı. Bu durumda yanlış diye bir şeyin olmaması gerekirdi.

Sahabenin her biri aynı değildi. Sahabe içerisinde alim olanlarda vardı, alim olmayanlarda vardı. Yani sahabenin her birine uyarak hidayeti bulmak mümkün değildir. Bununla birlikte bu hadis Kuran'ın hidayete tabi olma emirlerine de ters düşer. Kuran'da hiç bir ayette sahabeye uymaktan bahsedilmez. Ancak Allah'a ve Resulüne tabi olmaktan bahsedilir. Bu da tabi ki göstermektedir ki: hidayet yolu ancak Kuran ve sünnete tabi olmakla mümkündür.

“Kim Allah'a ve Resulüne itaat ederse ve Allah'tan korkup O'ndan sakınırsa, işte 'kurtuluşa ve mutluluğa' erenler bunlardır.” Nur 24/52

Peygamber (s.a.v.) buyuruyor ki; “Size iki şey bırakıyorum. Onlara yapıştıkça sapıtmazsınız. Onların birisi Allah’ın (c.c.) kitabı, diğeri de peygamberin sünnetidir." İmam Malik-Muvatta-1395; Hâkim,1/93; İbn Abdilber,câmiul beyan II/24

Bu yazı daha önce kişi tarafından okundu.